Verbod op gokreclames per 1 juli: hoe zit het nu precies?

Het is bijna zo ver, vanaf 1 juli wordt het verbod op ongerichte reclame voor kansspelen op afstand van kracht. Twee jaar lang werden we overal waar het maar mogelijk was geconfronteerd met reclame voor online casino’s en wedkantoren. Hoewel het inmiddels een jaar geleden is dat het gebruik van ‘rolmodellen’ in gokreclames verboden werd, was dat slechts een kleine aanpassing voor de aanbieders van kansspelen.

Dat reclame voor gokken überhaupt was toegestaan, in tegenstelling tot bijvoorbeeld tabaksreclame, is een bewuste keuze van de overheid geweest. Het primaire doel van de ‘wet kansspelen op afstand’, die jaren op zich heeft laten wachten, was namelijk het kanaliseren van spelers van het illegale, veelal buitenlandse, aanbod, naar het legale Nederlandse aanbod. Hierbij gaat het niet alleen om online gokken, maar bijvoorbeeld ook over illegale pokertoernooien.

Reclame werd hierbij terecht gezien als de beste manier om het nieuwe, legale aanbod onder de aandacht te brengen. Bedrijven in Nederland geven samen niet voor niets bijna 5 miljard per jaar aan reclame uit, reclame werkt namelijk. Het probleem is dat er serieuze risico’s aan gokken zitten en bovendien dat die risico’s het grootst zijn bij mensen die gevoeliger zijn voor reclames. Zeker wanneer het aangeprezen wordt door rolmodellen zoals influencers en wanneer je er bijna overal en altijd mee geconfronteerd wordt.

Hoewel de oorspronkelijke ingangsdatum van 1 januari bij lange na niet gehaald is, is het aankomende verbod nu een feit. Bushokjes en stations zullen snel vrij zijn van reclames, maar de komende twee jaar zullen we toch nog regelmatig de namen van digitale gokpaleizen voorbij zien komen bij televisieprogramma’s en evenementen en op shirts van sportclubs.

Om huidige contracten uit te kunnen dienen en partijen de mogelijkheid te bieden om nieuwe sponsoren te vinden, gelden er namelijk overgangsperiodes van respectievelijk 1 jaar voor evenementen en TV en 2 jaar voor sponsoring van sportclubs. Zeker wie van voetbal houdt zal dus geduld moeten hebben gezien ongeveer alle clubs op z’n minst 1 goksponsor hebben.

Wordt alle reclame verboden?

De oplettende lezer zal het misschien zijn opgevallen, het aanstaande verbod betreft alleen ‘ongerichte’ reclame en is alleen van toepassing op ‘kansspelen op afstand’. Reclames voor een avondje uit bij het Holland Casino of voor een van de tal van loterijen die ons land kent, zul je dus gewoon nog in het straatbeeld, radio en televisie tegen kunnen komen. Zie Time2play.com/nl voor welke kansspelaanbieders online opereren.

Daarnaast is ‘gerichte’ reclame, die je met name op internet vindt, ook nog wel toegestaan. Hierbij moet wel vermeld worden dat hier een drietal strenge voorwaarden op van toepassing is.

Ten eerste moeten adverteerders een opt-out voor gokreclames bieden, als je aangeeft geen gokreclames te willen zien, moet de adverteerder dit respecteren. Ten tweede moeten de ‘best beschikbare’ maatregelen genomen worden om te voorkomen dat kwetsbare groepen, zoals jongeren en gokverslaafden, gokreclame zien. En tot slot moeten adverteerders, wederom met de best beschikbare techniek, aantonen dat minstens 95% van de mensen die de reclames te zien krijgen ouder dan 24 jaar is.

Deze voorwaarden zijn zo streng dat het nog maar de vraag is in hoeverre het in de praktijk niet alsnog op een verbod uitkomt. Tijdens de consultatiefase van de voorgestelde wijzigingen die tot het reclameverbod geleid hebben, sprak de reactie van Google, de grootste online adverteerder, boekdelen. Volgens hen is het technisch, maar vooral juridisch, praktisch niet mogelijk om te kunnen garanderen dat de risicogroepen compleet afgeschermd worden van gokreclames.

Als websites en adverteerders al zouden weten dat iemand tot een risicogroep behoort, is het met de huidige privacyregels niet mogelijk om deze, zeer persoonlijke, informatie te delen. Uit voorzorg zal er dan het zekere voor het onzekere genomen moeten worden en gebruikers geen gokreclames getoond worden.

Aan de andere kant is het de vraag hoeveel mensen zich tegenwoordig bewust zijn van de vele manieren waarop ze online gevolgd worden en daar passende maatregelen tegen nemen. Niet alleen door de instellingen van hun browser aan te passen, of door speciale extensies te installeren, maar vooral door de verplichte cookie pop-ups die websites laten zien.

Natuurlijk zijn er nog steeds veel mensen die, net als bij het installeren van apps, klakkeloos op ‘alles accepteren’ klikken, maar langzaam maar zeker wordt het steeds makkelijker om ook met een klik alles af te wijzen.

Omdat adverteerders er zeker van moeten zijn wie precies de reclames te zien krijgt, zijn ze compleet afhankelijk van de bereidheid van mensen om persoonlijke informatie te delen. Niet alleen moeten ze bereid zijn, ze moeten ook nog eens expliciet toestemming geven.

De toekomst zal uitwijzen wat al deze beperkingen voor een invloed op het reclamebeleid van de aanbieders van kansspelen zullen hebben, maar als de afgelopen twee jaar ons iets geleerd hebben is dat er veel geld te verdienen valt, de concurrentie hevig is en ook in deze branche bedrijven altijd op zoek zijn naar mazen in de wet.