Ballonvaren: populair, maar niet zonder risico

Er gebeurt iets interessants de laatste tijd: steeds meer mensen willen geen materiële spullen voor hun verjaardag of andere viering, maar belevenissen. Denk aan een ballonvaart, skydive of concert in plaats van een nieuwe telefoon of kleding. Deze trend speelt zich af in heel Nederland en daarbuiten. Zo is een ballonvaart steeds populairder: je voelt je vrij, je ziet het landschap van boven en je deelt het vaak met anderen. Maar het is niet zonder gevaar.

Recente incidenten: Veendam en De Hoeve

Er zijn de laatste tijd twee ernstige ongelukken geweest met luchtballonnen die illustreren waar het mis kan gaan, zelfs bij belevenissen die normaal gesproken veilig lijken. Op maandagavond 25 augustus 2025 vond er bij Veendam een harde landing plaats in een weiland in het buitengebied. Eén passagier raakte gewond en werd naar het ziekenhuis gebracht. Volgens de brandweer lag het niet aan een technisch mankement. De landing was gepland, maar liep “niet helemaal goed”.

Ongeveer twee weken eerder, op woensdagavond 13 augustus 2025, vond in De Hoeve (Friesland) een veel ernstiger ongeluk plaats. De luchtballon was ’s avonds opgestegen vanuit Joure en had 34 personen aan boord. Bij de landing ontstonden problemen toen een plotselinge windvlaag de ballon vooruit stuwde. De mand raakte meerdere keren de grond en werd ook nog meegesleept over grasland. Hierbij vielen enkele inzittenden uit de mand. Eén vrouw van 66 jaar overleed, vijf anderen raakten gewond, van wie drie ernstig.

Beide incidenten benadrukken dat zelfs bij een geplande ballonvaart onverwachte situaties kunnen ontstaan, ook al is alles tot in de puntjes voorbereid. Wind, terrein en technische mankementen kunnen zomaar kritieke factoren blijken te zijn. Maar ook onervaren passagiers kunnen een onzekere invloed uitoefenen. Door deze voorbeelden nemen discussies over regels, veiligheid en voorlichting toe.

Veiligheid onder de loep

Naar aanleiding van deze incidenten wordt steeds vaker gekeken naar wat veiliger kan. De Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) stelt dat passagiers beter geïnformeerd moeten worden vóór een ballonvaart – bijvoorbeeld wat er van hen verwacht wordt bij het instappen, wat de weersomstandigheden betekenen en welke veiligheidsmaatregelen gelden.

Er wordt ook gekeken naar de omstandigheden bij het opstijgen en landen. Wind, temperatuur en de plek van de landing spelen een grote rol. Soms gaat het fout bij lage hoogte, wanneer de ballon al over bomen of gebouwen beweegt; dan kan de wind grillig zijn. Er worden voorstellen gedaan voor richtlijnen: wanneer mag je opstijgen, hoeveel passagiers mogen er mee, en wanneer moet je afzien van de vaart?

Waarom ballonvaart zo aantrekkelijk blijft

Ondanks de risico’s blijven veel mensen denken: dat is het waard. Mensen willen iets unieks meemaken. Een ballonvaart is zeldzaam, indrukwekkend en spectaculair. Het past binnen de trend van ervaring boven bezit: je herinnert je de belevenis langer dan de spullen die je koopt. Ballonvaarten bieden ook rust en schoonheid: je stijgt op, vaart met de wind mee en ervaart het landschap, de stilte en de zonsopkomst of zonsondergang. Dat spreekt veel mensen aan.

Het is bovendien vaak geschikt als cadeau: een verjaardagsuitje, relatiegeschenk of bedrijfsuitje. De populariteit van ballonvaren is zelfs overgeslagen naar de digitale wereld, met bijvoorbeeld een spel als Balloon Race bij een live casino in Nederland. Daarbij worden verschillende elementen van andere spellen samengevoegd in één concept. Balloon Race zelf bestaat uit twee fasen: een kwalificatiefase, de zogenaamde ‘top-up’ fase, waarin de race plaatsvindt, en een eventuele bonusronde.

Beleving versus veiligheid

Maar er zit wel een spanningsveld tussen avontuur en risico. De incidenten bij Veendam en De Hoeve laten zien dat zelfs geplande vaarten mis kunnen gaan. Ook in Brabant gaat het niet altijd zonder slag of stoot. Een harde landing kan ernstige gevolgen hebben, ook als de voorbereiding goed leek. Dat roept vragen op: wat is acceptabel risico? Hoe kun je als passagier nagaan of een ballonvaartbedrijf veilig werkt?

Voor bedrijven betekent het investeren in veiligheid, heldere voorlichting en goede trainingsprotocollen. Voor passagiers betekent het letten op certificeringen, reviews, weersverwachtingen en het volgen van instructies. Regelgeving kan helpen om minimale eisen vast te stellen voor veiligheid, zoals veiligheidsinstructies, het aantal passagiers, verwachtingen bij instap en landing, en maximale windkracht.

Al moet men natuurlijk niet direct angstig worden voor ballonvaarten. De incidenten staan tegenover een zeer groot aantal succesvolle vaarten die niet in het nieuws komen. In 2024 stegen luchtballonnen zo’n 8000 keer op in heel Nederland en landden ze ook netjes. Dus voorzichtigheid en juiste regelgeving zijn goed, maar het moet niet omslaan in onnodige angst.